Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Fóuterlo(-palo)
Aristolochia pallida
Aristolochiaceae
Nom en français : Aristoloche pâle.
Descripcioun :Aquesto fóuterlo trachis dins li bos fres, blachiero e castagneredo, pulèu sus sòu séusous. Se recounèis à si fueio redouno (mai emé un pecou au contro de la fóuterlo-sarrasino) e à si flour claro. Sèmblo proun à Aristolochia paucinervis, mai aquesto radiero à uno cabosso en long (redouno encò Aristolochia pallida).
Usanço :Es uno planto empouisounanto que caup d'acide aristolochique marrit pèr li ren.
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aristolochia
Famiho : Aristolochiaceae
Ordre : Piperales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 400 à 1200 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Blachiero
- Castagnaredo
- Bos fres
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord
Ref. sc. : Aristolochia pallida Willd., 1805